Từ sau khi Pep Guardiola rời khỏi sân Camp Nou vào năm 2012, trong khoảng 12 năm, Barcelona đã chứng kiến sự thay đổi vị trí HLV trưởng tới 8 lần. Điều này làm nổi bật rằng nhiệm vụ dẫn dắt Barcelona trở nên ngày càng khó khăn và không ổn định.
Gần 12 năm trước, trong lễ chia tay, Pep bước về phía vòng tròn trung tâm và nhìn lượn qua sân Camp Nou một lần cuối. Ông gửi lời chào biệt cuối cùng tới người hâm mộ, nhấn mạnh sự nhẹ nhàng khi rời khỏi nơi đã đưa ông trở thành một huyền thoại. Không có nước mắt, HLV huyền thoại này rời đi dưới vòm hầm, và hơn 100.000 cule hô vang tên ông, tưởng nhớ những thời kỳ hoàng kim đã qua.
Kể từ khi Guardiola rời bỏ, Barcelona đã trải qua sự đổi đầu HLV với tới 8 người khác nhau. Tuy nhiên, không ai trong số họ đạt được thành công lớn như Pep, người đã gắn bó một cách đặc biệt với văn hóa chiến thắng của đội bóng. Mặc dù có những danh hiệu như 5 chức vô địch La Liga và các mùa giải kỷ lục, nhưng không có một HLV nào có thể thuần thục như Guardiola trong việc mang lại sự thăng hoa cho người hâm mộ.
Barcelona đang trải qua một giai đoạn ngày càng hỗn loạn và không ổn định, thậm chí đã đưa họ đến bờ vực phá sản cách đây 2 năm. Với sự chuẩn bị của Xavi để rời đi vào cuối mùa, Barcelona lại phải đối mặt với một chuỗi thách thức trong quá trình tái thiết đội bóng. Họ sắp chào đón một HLV mới, đem theo những ý tưởng và triết lý mới.
Tuy nhiên, người kế nhiệm Xavi có thể sẽ phải đối mặt với những khó khăn và vấn đề tương tự những gì đã khiến nhiều người tiền nhiệm phải đau đầu và từ bỏ. Có vẻ như việc dẫn dắt Barcelona đã trở thành một nhiệm vụ khó khăn, chỉ có những người nguyên tắc mới dám “leo lên lưng cọp”.
Tất cả những thách thức này có thể xuất phát từ Pep Guardiola, người đã thừa nhận rằng khi ông đến Barca, đội bóng không phải là hoàn hảo. Mặc dù sở hữu nhiều tài năng, nhưng Pep gặp khó khăn trong việc xây dựng lại lối chơi cho đội bóng tại sân Camp Nou, đồng thời giải quyết vấn đề với bộ ba Ronaldinho, Deco và Samuel Eto’o để tạo không gian cho sự phát triển của cầu thủ trẻ.
Guardiola cho rằng bộ ba này là một gánh nặng đối với sự phát triển của đội bóng. Do đó, quyết định đầu tiên của ông là để Ronaldinho và Deco rời khỏi đội, đồng thời giữ Eto’o trên băng ghế dự bị trong phần lớn mùa giải 2008/09. Quyết định của Guardiola tại thời điểm đó đã gây nguy hiểm.
Deco đang rất gần việc đoạt giải Quả Bóng Vàng, trở thành huyền thoại tại CLB. Mặc dù sự ổn định là quan trọng, nhưng Pep lại quyết định loại bỏ hai cầu thủ chủ chốt khỏi kế hoạch của mình. Thay vào đó, ông đưa vào đội hai tài năng trẻ từ La Masia, Pedro và Sergio Busquets, cùng với trung vệ Gerard Pique, người từng không có suất chính ở Manchester United.
Đây là một bước đi đầy tính đột phá. Trong mùa đầu tiên dẫn dắt Barca, Pep đã giành cú ăn ba, trở thành HLV trẻ nhất trong lịch sử vô địch Champions League. Ba mùa giải tiếp theo cũng đem về nhiều danh hiệu.
Trong tổng số 4 mùa huấn luyện Barca, Pep Guardiola đã đoạt 7 danh hiệu lớn, trong đó có 3 chức vô địch La Liga và 2 Champions League. Đặc biệt, ông để lại di sản là lối chơi “Tiki-taka” với Lionel Messi đóng vai trò “số 9 ảo” cùng bộ ba Busquets – Xavi – Andres Iniesta không thể nào vượt qua. Đó thực sự là một kỳ tích.
Sau khi Guardiola rời khỏi, nhiều người đã thử nghiệm ghế nóng tại Barca. Trợ lý của Pep, Tito Vilanova, tự nhiên trở thành người kế nhiệm, vì ông là người quen thuộc nhất với phương pháp của Pep. Việc bổ nhiệm Vilanova được thông báo trong cùng một buổi họp báo xác nhận việc Pep rời CLB.
Mọi thứ diễn ra suôn sẻ khi Barcelona đạt được 100 điểm trong mùa giải đầu tiên và vượt qua Real Madrid để giành chức vô địch La Liga với cách biệt 15 điểm. Tuy nhiên, câu chuyện của Tito Vilanova kết thúc bi thảm. Ông gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng trong suốt nhiệm kỳ của mình và rời khỏi CLB vào năm 2013 trước khi qua đời vào tháng 4/2014.
Sau đó, Barcelona bắt đầu gặp khó khăn. Thiếu hụt học trò của Guardiola để định hình tương lai, đội bóng phải tìm kiếm những giải pháp mới. Tata Martino thay thế Vilanova, nhưng chỉ sau chưa đầy một năm, ông từ chức sau khi Barca xếp thứ hai tại La Liga và không giành được bất kỳ danh hiệu nào.
Luis Enrique là người tiếp theo, đem lại thành công lớn với bộ ba tấn công “MSN” (Messi-Luis Suarez-Neymar) mang về cú ăn ba trong mùa giải 2014/15. Tuy nhiên, Enrique chưa bao giờ đạt được sự ổn định và rời khỏi vị trí sau 3 mùa giải.
Ernesto Valverde đến từ Bilbao và giành hai chức vô địch La Liga trong ba năm. Tuy nhiên, nhiệm kỳ của ông sẽ mãi liên quan đến thất bại 0-4 trước Liverpool ở bán kết lượt về Champions League 2018/19, và Barcelona quyết định sa thải Valverde khi mọi thứ trở nên tồi tệ vào tháng 1/2020.
Trong vòng bốn năm đầy hỗn loạn, Barcelona đã chiêu mộ ba HLV bao gồm Quique Setien, Ronald Koeman và Xavi, và đã đạt được ba danh hiệu. Quyết định của Xavi rời khỏi CLB vào cuối mùa khiến Pep Guardiola phải nhận thức về áp lực lớn hơn khi làm HLV tại Tây Ban Nha so với nhiều lần tại Anh. Ông nói, “Ở đó (La Liga) khó hơn gấp ngàn lần. 6 cuộc họp báo mỗi tuần. Áp lực tại Barca lớn hơn ở bất kỳ nơi nào khác.”
Luis Enrique cũng chia sẻ rằng khi dẫn dắt Barca, ông hầu như không có thời gian nghỉ ngơi và luôn đối mặt với nhiều vấn đề. Xavi, khi ngồi vào chiếc ghế nóng tại sân Camp Nou, cũng trải qua sự đau khổ và khó chịu không kém. Áp lực này chủ yếu xuất phát từ những thành công trong quá khứ, với Barca giành được 77 danh hiệu trong 124 năm tồn tại.
Họ cũng phải đối mặt với một đội bóng giàu bản sắc, với slogan “Més que un club” (Hơn cả một CLB) nói lên tất cả; với “vấn đề Real” và sự thù địch giữa hai gã khổng lồ ngày càng sâu sắc; với áp lực lớn từ Messi và những cơn khủng hoảng tài chính…
Chưa rõ ai sẽ là người kế nhiệm Xavi vào mùa Hè 2024, nhưng rõ ràng, chỉ có người nguyên tắc mới dám đảm nhận vị trí HLV Barca.